Muhbirlik meslek oldu, GİB servet dağıttı

Muhbirliğin bir meslek gibi icra edilmesine çanak tuttuğu belirlenen GİB, ‘muhbir vatandaşa’ ödediği para belli oldu. Vergi gelirini artıramayan GİB’in, ihbarcılara 2019’da 12,3 milyon TL, 2020’de 12 milyon TL, 2021’de 11,6 milyon TL, 2022’de ise 12 milyon TL ödediği belirlendi.

BirGün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) 2022 yılına yönelik mali hesaplarını mercek altına alan Sayıştay denetçileri, “Muhbirliğin adeta bir meslek gibi icra edilmesine” çanak tutan uygulamanın devam ettirildiğini belirledi. Denetçiler, vergi tahsilatlarını artırmak için muhbirlere ödenen ikramiye uygulamasından beklenilen verimin elde edilemediğini de tespit etti.

Sayıştay’ın GİB’e yönelik denetim raporuna göre, 2018 yılında muhbirlere 6 milyon 396 bin 266 TL ödeme yapıldı. GİB bütçesinden muhbirlere ödenen para 2019, 2020 ve 2021 yıllarında ise sırasıyla 12 milyon 300 bin 417 TL, 12 milyon 74 bin 466 TL ve 11 milyon 618 bin 287 TL olarak gerçekleşti.

Denetçiler, 2022 yılında da idarenin bütçesinden muhbirlere milyonlarca lira para aktarıldığını belgeledi. Rapora göre, 2022 yılında muhbirlere ödenen tutar 12 milyon bin 41 TL’ye ulaştı. 2018-2022 döneminde muhbirlere ödenen toplam tutar ise 54 milyon 390 bin 477 TL olarak hesaplandı.

İFLAS EDEN DE İHBAR EDİLİYOR

Sayıştay ise muhbirliğin bazı vatandaşlarca mesleğe çevrildiğini ve muhbirlikten beklenen verimin alınmadığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

GİB tarafından muhbirlere ödenen ikramiye tutarının her geçen yıl  arttığı gözlemlenmekle birlikte, İdare tarafından bu uygulamanın etkinliğine ilişkin bir  değerlendirme yapılmamıştır. Yapılan incelemede, 2022 yılında toplam 12 milyon TL ihbar ikramiyesi ödenmiş olmasına rağmen vergi tahsilatında istenilen düzeyde bir artış sağlanamadığı görülmüştür.  İhbar edilen mükelleflerin iflas veya tasfiye halinde olması yahut sahte belge düzenleyen mükelleflerden olması gibi durumlarda söz konusu alacakların tahsilinin güçleştiği aşikârdır.

ASILSIZ İHBARLAR ARTIYOR

Yapılan incelemede, belirli kişilere, farklı illerde, farklı vergi dairelerine  bağlı mükellefleri ihbar etmeleri üzerine yıl içerisinde birçok defa ihbar ikramiyesi ödendiği görülmüştür. Bu da göstermektedir ki, muhbirlik bazı kimseler tarafından adeta meslek gibi icra  edilmektedir. Ancak, kamuoyundaki bu yanlış algı idareye yapılan asılsız ihbar sayısının da  artmasına yol açmakta ve İdare açısından zaman ve işgücü kaybına neden olmaktadır.